Sự phát triển mạnh mẽ của xe điện đang kéo theo nhu cầu mở rộng hệ thống trạm sạc AC/DC trên toàn cầu. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức mới trong trạm sạc xe điện về việc đảm bảo an toàn điện và duy trì vận hành ổn định.
Nếu trạm sạc xe điện không được trang bị thiết bị bảo vệ xung sét đạt chuẩn, chỉ một cú sét cũng có thể gây hư hại thiết bị, gián đoạn hoạt động và thiệt hại lớn về kinh tế. Dưới đây là 5 rủi ro lớn nhất khi trạm sạc thiếu bảo vệ xung sét.
Gần 100 chiếc ô tô, xe máy tại bãi đỗ xe của một nhà ga tàu điện ở Ấn Độ vừa bị thiêu rụi sau khi một trạm sạc xe điện ở khu vực này bất ngờ bốc cháy. (Nguồn: thanhnien.vn)
1. Hư hại thiết bị điện tử và bộ sạc công suất cao trong trạm sạc xe điện
Các trạm sạc nhanh DC có công suất từ 50 kW đến 350 kW, sử dụng nhiều linh kiện điện tử nhạy cảm. Khi có sét đánh trực tiếp hoặc lan , xung điện áp lan truyền có thể lên tới hàng chục kilovolt, gây:
- Cháy nổ mô-đun điện tử, hỏng linh kiện bán dẫn.
- Mất chức năng sạc tạm thời hoặc vĩnh viễn
- Chi phí sửa chữa và thay thế lớn
Việc lắp thiết bị chống sét lan truyền – SPD tại đầu vào nguồn AC/DC giúp bảo vệ dòng xung nguy hiểm, bảo vệ bộ sạc và toàn bộ mạch nguồn.
2. Gián đoạn vận hành ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của chủ đầu tư:
Đối với trạm sạc thương mại, downtime là yếu tố gây thiệt hại trực tiếp nhất. Một trạm ngừng hoạt động do sét đánh có thể khiến nhà vận hành:
- Mất doanh thu trong thời gian gián đoạn
- Mất uy tín khi khách hàng không thể sạc
- Phát sinh chi phí bảo trì khẩn cấp
Trong khi đó, chi phí đầu tư cho thiết bị chống sét lan truyền – SPD đạt tiêu chuẩn quốc tế (IEC-61643) chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng vốn, nhưng giúp duy trì vận hành liên tục và ổn định doanh thu.
3. Hư hỏng hệ thống điều khiển giám sát và quản lý dữ liệu
Các trạm sạc thông minh kết nối với hệ thống OCPP, CMS hoặc SCADA để giám sát và thanh toán từ xa. Tuy nhiên, các đường truyền tín hiệu Ethernet, RS485, cáp mạng rất dễ bị ảnh hưởng bởi xung sét.
Hậu quả có thể gồm:
- Mất kết nối giữa trạm và trung tâm
- Nhiễu tín hiệu, lỗi thanh toán
- Sai lệch dữ liệu giám sát
Thiết bị chống sét lan truyền – SPD cho đường truyền tín hiệu giúp bảo vệ thiết bị khỏi xung quá áp mà không ảnh hưởng tốc độ truyền dữ liệu.
4. Ảnh hưởng an toàn người sử dụng và phương tiện
Xe điện cháy nổ khi đang sạc ( Nguồn: dantri.com.vn)
Xe điện khi sạc được kết nối trực tiếp với lưới điện, vì vậy bất kỳ sự cố quá áp nào cũng tiềm ẩn nguy cơ:
- Gây giật điện khi thao tác cắm hoặc rút sạc
- Làm hỏng pin hoặc hệ thống quản lý pin (BMS)
- Thậm chí gây cháy nổ nếu xung điện mạnh xâm nhập
Hệ thống Chống sét lan truyền đa tầng (Type 1 + Type 2 + Type 3) kết hợp với chống sét trực tiếp và nối đất đúng kỹ thuật và đạt các tiêu chuẩn quốc tế sẽ bảo vệ an toàn tuyệt đối cho người và phương tiện.
5. Không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và yêu cầu của các đơn vị bảo hiểm khi có sự cố xảy ra
Các tiêu chuẩn quốc tế như IEC 60364-7-722, IEC 61643, IEC 62305 yêu cầu bắt buộc tích hợp thiết bị chống sét lan truyền – SPD trong thiết kế trạm sạc EV. Nếu không có SPD:
- Mất quyền bảo hiểm khi có sự cố
- Gặp rào cản pháp lý khi xin cấp phép hoặc đấu nối
- Hệ thống không đạt chứng nhận an toàn.
Do đó, bảo vệ xung sét là yêu cầu kỹ thuật, pháp lý và thương mại bắt buộc cho mọi trạm sạc xe điện.
Kết luận
Trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh, trạm sạc xe điện là hạ tầng trọng yếu. Tuy nhiên, nếu bỏ qua bảo vệ xung sét trong trạm sạc xe điện là rủi ro lớn, có thể gây hư hại thiết bị, gián đoạn hoạt động và mất an toàn cho người dùng. Việc trang bị thiết bị chống sét lan truyền- SPD đạt chuẩn IEC giúp kiểm soát quá áp, bảo vệ hệ thống và đảm bảo vận hành ổn định, bền vững.
Xem thêm Giải pháp chống sét cho trạm sạc xe điện
Xem thêm: Thiết bị chống sét lan truyền
Công ty Cổ phần Giải pháp và Thiết bị DHK (DHK JSC E&S) cung cấp thiết bị và giải pháp chống sét, an toàn điện đạt chuẩn quốc tế, bao gồm:
- SPD AC/DC đạt chuẩn IEC
- Hệ thống chống sét trực tiếp và nối đất – đẳng thế
- Tư vấn thiết kế và thi công trọn gói cho trạm sạc EV, BESS, năng lượng tái tạo và hạ tầng trọng yếu
Với DHK, các nhà đầu tư và nhà vận hành có thể yên tâm rằng trạm sạc của họ vận hành an toàn, ổn định và bền vững, bảo vệ tối đa lợi ích kinh tế và uy tín thương hiệu.
